50-lecie działalności Muzeum

Kategoria: 2018
Utworzono: 20-07-2018
Liczba odwiedzin: 1941

Wystawa jubileuszowa z okazji 50-lecia działalności Muzeum

 

Ponad pięćdziesiąt lat temu powstało Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. Była  to pierwsza instytucja muzealna w  naszym mieście. Droga ku otwarciu muzeum nie była łatwa. Nieprzychylność władz komunistycznych, nie zraziła jednak wejherowskiego środowiska kulturalnego, które podjęło udaną próbę powołania Muzeum.

W 1967 roku założono Komitet Organizacyjny Muzeum Kaszubskiego,

którego celem było m.in. gromadzenie zbiorów mających być podstawą powołanego Muzeum. Organizowano, wówczas jeszcze w szkołach, pierwsze okolicznościowe wystawy. Apelowano do instytucji i osób prywatnych o przekazywanie eksponatów.

Wśród pierwszych darczyńców była m.in. hafciarka Franciszka Majkowska, siostra dra Aleksandra Majkowskiego, która po wojnie mieszkała w Wejherowie, a także prof. Gerard Labuda,  wybitny historyk mediewista, urodzony na Kaszubach, kształcący się przed wojną  m.in. w wejherowskim gimnazjum im. króla Jana III Sobieskiego, a związany z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Pierwszego września 1968 roku, uchwałą Prezydium Powiatowej Rady Narodowej  powołano do życia nasze Muzeum. Pierwotnie mieściło się w dwóch niewielkich izbach w kamienicy przy ulicy Sienkiewicza 10. Po kilku latach, ze względu na rozrastające się zbiory placówkę  przeniesiono do willi miejskiej przy ulicy Sobieskiego 239. Już wówczas muzealnicy postulowali, by docelową, główną  siedzibą muzeum został wejherowski pałac, co nastąpiło dopiero w 1994 roku, w ćwierć wieku po otwarciu muzeum.

Muzeum, które funkcjonuje już od ponad 50 lat w krajobrazie Wejherowa, zwanego duchową stolicą Kaszub, posiada zbiory ukazujące  bogactwo i kulturowe  dziedzictwo regionu. Wystawa jubileuszowa to okazja, by pokazać najciekawsze zbiory, stanowiące niepowtarzalną i wyjątkową skarbnicę wiedzy o naszej kulturze.

Szczególne miejsce wśród zabytków pokazanych na wystawie  zajmują druki gdańskie, w tym prace gdańskich uczonych, publikacje poświęcone dziejom Pomorza i Gdańska. Do elity historyków zajmujących się Gdańskiem należeli: Caspar Schultz (1540 -1594), autor kroniki Historia Rerum Prussicuarum (1599), i Reinhold Curicke (1610-1667), którego historia Der Stadt Dantzig historische Beschreibung (1687, 1688), bogato ilustrowana sztychami zabytków, stanowi do dziś jedną najcenniejszych monografii Gdańska.

Na wyróżnienie w zbiorze starodruków zasługuje pierwsze w Polsce dzieło botaniczne, ilustrowany Zielnik Herbarzem z ięzyka Łacińskiego zowią, wydany w Krakowie w  1613 r., nad którym jego autor Simon Syrennius (1540-1611), profesor Akademii Krakowskiej, lekarz, botanik, badacz leczniczych właściwości ziół, pracował ponad 30 lat.

Warto  zaznaczyć, że na wystawie pokazujemy także jedne z najstarszych i unikatowych dokumentów, starodruków związanych z Wejherowem i jego okolicami oraz założycielem miasta Jakubem Wejherem.

Muzeum szczyci się posiadaniem oryginalnych zabytków piśmiennictwa kaszubskiego z XIX i XX wieku, takich jak pierwodruki i kolejne wydania dzieł Floriana Ceynowy, Hieronima Derdowskiego, Aleksandra Majkowskiego i innych.

Niezwykle unikatowym zabytkiem, na który warto zwrócić uwagę był wydawany w Chełmnie w latach 1848-1850 tygodnik Szkoła Narodowa. Podejmowano w nim tematykę służącą kształtowaniu polskiego życia narodowego, podkreślano wartość walki o prawa narodowe, szczegółowo rejestrowano poczynania polskie w tym zakresie. Spośród  lokalnych czasopism XIX/XX w., na wystawie zobaczyć można  takie przedwojenne tytuły jak: Kreis-Blat für den Neustädter Kreis  (tygodnik powiatu wejherowskiego wydawany w latach 1842-1920), Pielgrzyma (1869-1939), Gazetę Gdańską (1891-1939), Zrzësz Kaszëbskô (1933-1939, 1945-1947), Gazetę Kaszubską, Gazetę Kościerską i Gazetę Gdyńską, Klekę  i inne.

Niezwykle cenna jest, posiadana od niedawna przez Muzeum, biblioteka znakomitości naukowej - historyka i niezwykłego Kaszuby prof. Gerarda Labudy. O jej kształcie decydują europejskie i ogólnopolskie uwarunkowania pracy badawczej profesora.

Pokazane na wystawie zabytki muzyczne to  materiały drukowane i rękopiśmienne oraz instrumenty muzyczne  wykonane przez współczesnych twórców ludowych. Do najstarszych zabytków należą starodruki muzyczne z II poł. XVI w. Wśród eksponatów znajduje się spuścizna kompozytorska twórców związanych z Pomorzem, m.in. rękopisy pieśni Jana Trepczyka oraz Tusze Kalwaryjskie na orkiestrę dętą, zebrane i opracowane przez wejherowianina Alfonsa Patera.

Do najważniejszych eksponatów z zakresu sztuki  należą obrazy Mariana Mokwy (1889-1987),wybitnego polskiego marynisty. Zbiory etnograficzne reprezentowane są  przez ceramikę pochodzącą zarówno z przedwojennych jak i powojennych warsztatów Leona Necla z Chmielna i Józefa Kazimierczaka z Kartuz.

Nie zabraknie również zabytków przekazanych do zbiorów przez wspomnianą już hafciarkę  Franciszkę Majkowską oraz rzeźbiarkę Otylię Szczukowską, które jako jedne z pierwszych podarowały Muzeum swoje spuścizny.

Uzupełnieniem wystawy będą należące do Muzeum zbiory fotograficzne, kartograficzne, falerystyczne, numizmatyczne , sfragistyczne oraz filatelistyczne, które stanowią o bogactwie oraz wyjątkowości  Kaszub i Pomorza w historii Polski.

 

Kurator wystawy: Maciej Kurpiewski.

 

Wystawa była czynna od 20.07.2018 do 21.09.2018r.

Autor -
Kurator Maciej Kurpiewski